การจะเซทรถจักรยานให้ปั่นดีๆไม่ง่ายเลย ด้วยอุปกรณ์ที่มีความยืดหยุ่นทำให้จักรยานสมัยใหม่สามารถเซทระยะได้เป็นร้อยเป็นพันแบบ
แต่ถ้าให้เราเลือกเซทได้จุดเดียว สิ่งที่ทำได้ง่าย แต่มีผลกับการปั่นมากที่สุด น่าจะเป็นการเซทความสูงเบาะ หรือ Saddle High
เพราะอะไรความสูงเบาะที่เหมาะสม ถึงสำคัญ?
เพราะความสูงเบาะ มีผลโดยตรงกับออกแรงปั่นของขา แรงกดที่หัวเข่าและแรงดึงที่กล้ามเนื้อด้านหลัง (กรณีใช้บันได clipless) ทำให้ถ้าความสูงไม่พอดีจะส่งผลทำให้การออกแรงไม่ดีจนถึงอาจทำให้เกิดอาการบาดเจ็บได้เลย เช่น เจ็บเข่า เจ็บเอ็นหลังหัวเข่า ฯลฯ
ข้อดีของความสูงเบาะที่พอดี
- ออกแรงปั่นได้เต็มที่
เพราะขายืดเหยียดในตำแหน่งที่กล้ามเนื้ออกแรงได้เต็มที่ นึกภาพเหมือนเวลาเรากระโดด เราต้องงอเข่าลงในระยะที่พอดี จึงจะกระโดดได้สูงที่สุด ถ้างอเยอะเกินไปหรือน้อยเกินไป ก็จะกระโดดได้ไม่สูง การออกแรงกดลูกบันไดก็คล้ายๆกัน - ลดการยกหรือกดลงของส้นเท้า ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวข้อที่ไม่จำเป็น
เบาะที่เตี้ยไปอาจทำให้เราปั่นกดส้นเท้าลงเพราะเข่าเราต้องการพื้นที่ในการเหยียดจึงดันส้นเท้าลง ในขณะเดียวกัน เบาะที่สูงไปก็จะดึงส้นเท้าของคนปั่นให้ต้องยกสูงขึ้นตาม การปั่นที่ยกหรือกดส้นเท้ามากๆ เป็นการใช้ข้อและเปลืองแรงโดยใช่เหตุ อีกทั้งยังทำให้การออกแรงทำได้ไม่เต็มที่ด้วย - ลดอาการบาดเจ็บที่หัวเข่า
เบาะที่เตี้ยเกินไปมีแนวโน้มที่จะทำให้เข่าต้องรับแรงมากเกินไปทำให้เกิดอาการบาดเจ็บที่หัวเข่าได้ ในขณะที่เบาะที่สูงเกินไปก็ทำให้ต้องใช้กล้ามเนื้อและเอ็นหลังหัวเข่าในการเหยียดลงไปให้ถึงจุดล่างสุดและใช้แรงในการดึงบันไดกลับขึ้นมา ทำให้อาจเกิดอาการบาดเจ็บที่เอ็นกล้ามเนื้อหลังหัวเข่า - การควงขาทำได้ smooth มากขึ้น
ด้วยความสูงเบาะที่พอดี นอกจากออกแรงกดดีแล้ว ยังทำให้สามารถควงขาได้ลื่นไหลมากขึ้น ส่งผลให้สามารถปั่นรอบขาที่สูงขึ้น โดยใช่แรงน้อยลงได้ ช่วยรักษาเข่าในระยะยาว
เซทความสูงเบาะที่เหมาะสม ทำยังไง?
วิธีเซทความสูงเบาะที่เหมาะสมอย่างละเอียดที่สุดจะต้องใช้กระบวนการ Fitting ที่จะเริ่มจากการวัดความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และให้ขึ้นปั่น ด้วยการ Fitting แบบ Dynamic จะวัดองศาของขาในขณะปั่นจริงๆ และปรับให้องศาเหมาะสมกับความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อคนปั่น ค่อยๆปรับควบคู่ไปกับตำแหน่งหน้าหลังของเบาะให้เหมาะสม ฟังดูค่อนข้างละเอียด และวุ่นวายไม่น้อยเลย
แต่ถ้าอยากจะทำเองล่ะ ทำไง ?
วิธีเซทความสูงเบาะอย่างง่ายๆ ด้วยตัวเอง
ขึ้นนั่งบนเบาะจักรยาน อาจพิงกับกำแพงหรือทำบนเทรนเนอร์ก็ได้ ใช้ส้นเท้าที่ใส่รองเท้าปั่น วางลงกลางลูกบันไดหมุนบันไดลงตำแหน่งล่างสุด เข่าควรจะตึงพอดีหรืองอเล็กน้อยสำหรับรองเท้าผ้าใบธรรมดา ลองหมุนบันไดถอยหลังด้วยส้นเท้า เท้าต้องไม่หลุดจากบันไดหรือตัวต้องไม่เอียงไปเอียงมา
วิธีนี้ เป็นวิธีที่ง่ายที่สุดและได้ผลใกล้เคียงค่าที่เหมาะสมที่สุด คุณสามารถทำได้กับจักรยานทุกประเภท ทั้งรถพับ ไฮบริท แม่บ้าน หรือเสือหมอบ
แต่ วิธีนี้เป็นเพียงวิธีเบื้องต้นที่เซทเพื่อปั่นชั่วคราวเท่านั้น สำหรับคนที่ปั่นเป็นประจำหรือจริงจังมากขึ้น ปัจจัยอื่นๆทั้งสภาพกล้ามเนื้อ ความยาวของเท้า ลักษณะการปั่น ตำแหน่งการนั่ง จะต้องถูกนำมาใช้ในการวิเคราะห์ความสูงเบาะด้วย ซึ่งต้องใช้ Fitting ที่เป็นระบบด้วย Fitter ที่มีประสบการณ์ทำให้ต่อไป
สนใจ Dynamic Fiitng อย่างเป็นระบบ ด้วยอุปกรณ์ไฮเทคความละเอียดสูง โดย Fiiter ที่มีความรู้และประสบการณ์ ลองคลิ๊กเข้าไปดูรายละเอียดและลงทะเบียนใว้ได้เลยครับ
Let's Bike Fitting